Συναισθηματικό φαγητό
Τι είναι και πως να το αντιμετωπίσεις!
Θα διαπιστώσεις, αν σε αφορά αυτό το άρθρο ή όχι, κάνοντας τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτό σου:
- Τρως περισσότερο όταν νιώθεις αγχωμένος;
- Καταναλώνεις φαγητό ακόμα και όταν νιώθεις χορτάτος-η;
- Καταναλώνεις κάποιο τρόφιμο με σκοπό να βελτιώσεις το συναίσθημά σου ( λύπη, άγχος, κλπ)
- Επιβραβεύεις τον εαυτό σου μέσα από το φαγητό;
- Καταφεύγεις σε αυτό για να νιώσεις γεμάτος-η συναισθηματικά;
- Πιστεύεις πως το φαγητό σε κάνει να νιώθεις ασφαλής; Λειτουργεί σαν ένας φίλος-η σου;
- Νιώθεις αδύναμος-η απέναντι στο φαγητό;
…αν οι απαντήσεις σου στις περισσότερες ερωτήσεις ήταν ‘’ναι’’ , τότε μείνε μέχρι το τέλος για να δεις μερικά χρήσιμα tips αντιμετώπισης όλων των παραπάνω.
Αρχικά, τι ακριβώς εννοούμε με τον όρο συναισθηματικό φαγητό;
Είναι γεγονός πως δεν τρώμε πάντα, επειδή πεινάμε, πραγματικά. Συχνά στρεφόμαστε στο φαγητό όταν νιώθουμε έντονο άγχος και στρες, στεναγχώρια, θλίψη, θυμό, ανία…ακόμα και όταν θέλουμε να επιβραβεύσουμε τον εαυτό μας για κάτι. Συνδέουμε απόλυτα λοιπόν, το φαγητό με τα συναισθήματά μας.
Νιώθοντας όλα τα παραπάνω, η επιθυμία τις περισσότερες φορές, για φαγητό είναι για junk food όπως πίτσα, burger, σουβλάκια αλλά και για γλυκές γεύσεις, όπως σοκολάτα, donut, κρουασάν, κλπ
Για όσο διαρκεί η κατανάλωσή τους νιώθουμε ανακούφιση, ευχαρίστηση και γενικότερα ένα συναίσθημα ικανοποίησης. Ίσως να θεωρούμε πως έτσι λύνουμε το πρόβλημα. Σύντομα όμως, όλα αυτά αλλάζουν και μετατρέπονται σε τύψεις, ενοχές και ένα αίσθημα αυτοματαίωσης.
Το συναισθηματικό φαγητό συχνά είναι ένας φαύλος κύκλος…
και αυτό γιατί ξεκινάει ως εξής:
Συμβαίνει κάτι στην ζωή σου το οποίο σε ταράζει, έτσι, αυτομάτως, νιώθεις έντονη την ανάγκη για φαγητό.
Καταφεύγεις σε αυτό, χωρίς δεύτερη σκέψη, καταναλώνοντας αρκετά μεγαλύτερη ποσότητα από αυτήν που θα κατανάλωνες, αν δεν είχες το ίδιο συναίσθημα. Ολοκληρώνοντας το οποιδήποτε γεύμα, νιώθεις τύψεις και ενοχές.
Μόλις νιώσεις ξανά οποιοδήποτε άλλο άβολο συναίσθημα είναι πολύ πιθανόν να επαναληφθεί η παραπάνω συμπεριφορά.
Όλη η παραπάνω διαδικασία μοιάζει δίχως τέλος γιατί το συναίσθημα θα έρθει ξανά αφού δεν έχει αντιμετωπιστεί.
Το φαγητό δεν είναι η λύση στη ρίζα του προβλήματος, είναι απλά μία γρήγορη και εύκολη διαφυγή από το άβολη συνθήκη την οποία βρίσκομαι.
Συχνές αιτίες που οδηγούν σε αυτό:
Στρες: Το σώμα όταν στρεσάρεται παράγει μία ορμόνη γνωστή ως κορτιζόλη, η οποία αυξάνει την επιθυμία κατανάλωσης λιπαρών τροφίμων (γλυκά, τηγανιτά,κλπ).
Ανάγκη για να νιώσεις συναισθηματικά γεμάτος-η: Η κατανάλωση φαγητού λειτουργεί σαν ένα μούδιασμα των άβολων συναισθημάτων (θυμός, λύπη, μοναξιά, ντροπή, κλπ) και ως ένας τρόπος προσωρινής αποφυγής.
Άνια και αίσθημα κενού: Πολλές φορές νιώθουμε πως γεμίζει συναισθηματικά κενά ή πως αποσπά την προσοχή μας από το συναίσθημά μας και την επαφή με την ψυχή μας.
Συνήθειες και αναμνήσεις από την παιδική ηλικία: Η διατροφική διαπεδαγώγηση που είχαμε ως παιδιά, είναι πολύ λογικό να μας ακολουθεί και στην ενήλικη ζωή. Επιβράβευση καλής συμπεριφοράς με πίτσα, αποφυγή της λύπης με ένα παγωτό,κ.α…
Κοινωνικός περίγυρος και επικριτικά σχόλια: Συμβαίνει πολλές φορές να αισθανθούμε πως πρέπει να συμμετάσχουμε σε μία κοινωνική υποχρέωση που περιλαμβάνει κάποιο γεύμα, χωρίς να το επιθυμούμε πραγματικά, να δεχόμαστε σχόλια σχετικά με την εικόνα του σώματός μας, να μας ενθαρρύνουν να καταναλώσουμε παραπάνω φαγητό από αυτό που χρειαζόμαστε. Είναι πιθανό οι παραπάνω συνθήκες αργά ή γρήγορα να μας ωθήσουν σε συναισθηματικό φαγητό.
Επιρροές από τα social media: Συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να μας ωθήσουν σε διαδικασία σύγκρισης του εαυτού μας με την εικόνα που προβάλλουν, με αποτέλεσμα να νιώσουμε ανεπαρκείς και να ξεσπάσουμε στο φαγητό.
Τρόποι αντιμετώπισης:
- Αναγνώρισε τα ερεθίσματα που σε οδηγούν στο συναισθηματικό φαγητό.
Πολλές φορές χάνουμε την επαφή με το συναίσθημά μας και καταφεύγουμε μηχανικά στην κατανάλωση τροφίμων, χωρίς να συνειδητοποιούμε τον λόγο. - Κράτα ένα προσωπικό ημερολόγιο καταγραφής των γευμάτων και των συναισθημάτων σου.
Μπορείς να γράφεις σε αυτό:
– τι κατανάλωσες
– ποια στιγμή της ημέρας
– τι θα ήθελες να καταναλώσεις
– τι συνέβη πριν καταφύγεις στο φαγητό (γεγονός ή σκέψεις)
– πως αισθανόσουν πριν το φαγητό και πως μετά.
Η παραπάνω διαδικασία θα σε βοηθήσει να έχεις μία καθαρή εικόνα για το πότε εμφανίζεται αυτή η συμπεριφορά (όταν υπάρχει κάποια προθεσμία στη δουλειά, κάθε φορά που λογομαχείς με τον/την σύντροφό σου,κ.α) και έτσι εντοπίζοντας όλα τα παραπάνω, θα είσαι σε θέση να σκεφτείς πραγματικές εναλλακτικές αντιμετώπισης της συναισθηματικής σου κατάστασης. - Θρέψε και φρόντισε τα συναισθηματά σου
Ένας βασικός λόγος που οι δίαιτες αποτυγχάνουν είναι γιατί η συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου που θέλει να δει μία αλλαγή πάνω του δεν του το επιτρέπει. Συνεπώς, η έννοια της δίαιτας ή του προγράμματος φαίνεται να μην έχουν θέση, γιατί λείπει η συνειδητότητα. Λειτουργούν όλα μηχανικά και σχεδόν απερίσκεπτα. Καταναλώνοντας φαγητό το μυαλό σου δεν είναι στο φαγητό, αλλά σε αυτό που νιώθεις, που ήθελες να πεις και να κάνεις, ενδεχομένως.
Ενναλακτικές:
Αν νιώθεις μοναξιά, επικονώνησε με κάποιον που σε κάνει να νιώθεις καλά και απολαμβάνεις την παρέα του/της.
Αν νιώθεις αγχωμένος/η και έχεις συσσωρευμένη ενέργεια μέσα σου, εκτόνωσέ την χορεύοντας το αγαπημένο σου τραγούδι, πηγαίνοντας για τρέξιμο ή μια βόλτα.
Αν νιώθεις εξάντληση, περιποιήσου τον εαυτό σου προσφέροντάς του ένα χαλαρό μπάνιο, πηγαίνοντας πιο νωρίς για ύπνο, περιποιόντας τον χώρο που θα ξαπλώσεις ανάβοντας αρωματικά κεριά
Αν νιώθεις ανία, διάβασε το αγαπημένο σου βιβλίο, δες μία ταινία, πήγαινε για περπάτημα σε μέρος που δεν έχεις πάει ξανά, ξεκίνα μία καινούρια δραστηριότητα της αρεσκείας σου
Αν τίποτα από τα παραπάνω δε φαίνεται να σε ικανοποιεί, η συμβουλή ενός ειδικού ψυχικής υγείας θα σε βοηθήσει αρκετά
Συνοψίζοντας λοιπόν, είναι βοηθητικό να κρατήσεις τα εξής:
Το συναισθηματικό φαγητό :
- κρύβει ένα συναίσθημα τις περισσότερες φορές άβολο και αμήχανο
- συμβαίνει σε όλους μας
- οδηγεί σε φαύλο κύκλο συναισθημάτων, που για να τον σπάσεις, μπορείς να αναρωτηθείς τι εξυπηρετεί εσένα προσωπικά έτσι ώστε να το εφαρμόσεις την επόμενη φορά
- πυροδοτείται σε καταστάσεις άγχους, στρες, στεναγχώριας και ανίας, από συμπεριφορές μας κατά την παιδική ηλικία, από τον κοινωνικό μας περίγυρο, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
- αν θες να το αλλάξεις να θυμάσαι πως είναι κάτι που αντιμετωπίζεται αναγνωρίζοντας και φροντίζοντας το αληθινό συναίσθημα που κρύβει
Επικοινώνησε μαζί μου!
Αν κουράστηκες να προσπαθείς μόνος-η σου, χωρίς να βλέπεις το επιθυμητό αποτέλεσμα, είμαι εδώ για να σε στηρίξω σε αυτή σου την προσπάθεια.